انواع چرم طبیعی

برای این که توانایی تشخیص چرم اصل مرغوب را از چرم نا مرغوب و بی‌ کیفیت داشته باشید، لازم است ابتدا از انواع چرم طبیعی شناخت داشته باشید. حتی باید نام انواع چرم طبیعی را دانسته و با انواع روش های دباغی چرم آشنایی پیدا کنید.

آشنایی با انواع چرم و ویژگی‌ های آن، نحوه تولید و ساخت و مصارف هر کدام از آن‌ ها کمک خواهد کرد این محصول خاص را از زوایای جدیدی ببینید و به‌ تدریج از انواع چرم شناخت پیدا کنید و توانایی تشخیص انواع چرم طبیعی از تقلبی برای شما آسان تر گردد.

چرم گوزن در میان پستاندارانی که از پوست آن ها چرم طبیعی تولید می شود از جمله سخت ترین انواع چرم است. این چرم بسیار با دوام و مقاوم، نرم و سبک می باشد و دارای خاصیت کشسانی بالایی است. به همین جهت چرم گوزن یکی از گران قیمت‌ ترین انواع چرم در دنیا می باشد. این چرم برای تهیه دستکش‌ های خاص، لباس های لوکس یا بخشی از تزئینات لباس یا جواهرات مورد استفاده قرار می گیرد.

بعضی از کشور ها در دنیا از پوست بوفالو نیز چرم تولید می کنند. چرم بوفالو از چرم گاوی بسیار ضخیم‌ تر می باشد و کمی خشک و خشن است اما دارای مقاومت بسیار بالایی است. به همین جهت از این چرم برای ساخت کفش‌ های سوارکاری استفاده می شود. از پوست گراز هم در برخی از کشور ها چرم ساخته می شود.

چرم بز هم چون بسیار انعطاف‌ پذیر و با دوام می باشد و قیمت آن مناسب است از این چرم برای ساخت انواع پوشیدنی‌ ها اعم از لباس و کفش چرمی استفاده می شود و محبوبیت زیادی در سراسر جهان دارد.

از پوست خزندگانی مانند تمساح، مار، لاک‌ پشت و برخی از گونه‌ های مارمولک نیز برای تولید انواع چرم استفاده می شود. چرم خزندگان دارای طرح‌ های بسیار خاص و منحصر به فرد می باشد که باعث جذابیت این نوع چرم شده است.

انواع چرم طبیعی بر اساس تیمار سطح

 

(چرم ناتمام) آنیلین

چرم آنیلین به چرمی می گویند که بافت و دانه‌ های طبیعی خود را حفظ کرده است. رنگ این چرم اغلب براق می باشد و دارای سطحی بسیار نرم و بدون پوشش است. چرم آنیلین جاذب آب و سایر مایعات است و آن ها را به‌ راحتی به خود جذب کرده و اگر لکه ای روی آن ایجاد شود پاک‌ کردن آن بسیار دشوار است.

این چرم را فقط دباغی می کنند و تیمار خاصی روی آن صورت نمی گیرد. به این چرم، چرم پوست هم می گویند.

چرم نبوک

اگر بر روی چرم آنیلین براش یا برس خاصی بکشید، این چرم تبدیل به نبوک خواهد شد. سطح نبوک شبیه به مخمل است و بسیار زیبا و چشم نواز می باشد. این نوع چرم در تولید کیف مجلسی چرم دخترانه نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

چرم نیمه آنیلین

چرم نیمه آنیلین به چرمی می گویند که روی آن یک پوشش شفاف نازک کشیده شده است. این پوشش موجب شده چرم آب را جذب نکند. اگر چه این پوشش لطافت و انعطاف چرم را از بین خواهد برد اما باعث شده که از نفوذ آب به چرم جلوگیری شود. همین امر موجب شده چرم نیمه آنیلین برای دوخت کفش مناسب باشد.

جیر

جیر چرمی می باشد که بیشتر از پوست گوسفند به دست می آید. پس از سنباده زدن قسمت گوشتی پوست، یک بافت نرم و مخملی از آن به دست آمده که ظاهری زیبا و با دوام دارد. جیر یکی از محبوب‌ ترین انواع چرمی است که از آن برای تولید کفش و کیف‌ های مرغوب و با کیفیت استفاده می شود.

به جز موارد بالا انواع چرم مانند چرم ناپا، چرم برجسته، چرم بی کاست، چرم آنتیک، چرم لعاب دار نیز وجود دارند.

 

انواع چرم طبیعی بر اساس نوع پرداخت نهایی

مهم‌ ترین دسته بندی چرم، براساس نوع دباغی یا پرداخت نهایی آن می باشد، که تنوع زیادی از چرم از آن به دست می‌آید. تنوع در پرداخت موجب می شود که از انواع چرم برای مصارف گوناگون استفاده شود.

هر نوع چرمی دارای ویژگی‏‏‌ های خاص و منحصر بفرد خود می باشد. دسته بندی‌ های مختلف و متنوعی از چرم بر اساس نوع پرداخت، وجود داشته که مهم‌ ترین و معروف‌ ترین آن‌ ها را برای شما نام برده ایم:

چرم نبوک
چرم جیر
چرم هورس
چرم فلوتر
چرم ناپا
چرم ورنی
چرم اشبالت
چرم الگانت
چرم شرانگ
چرم میلینگ

چرم کامل گاوی، شامل اصلاح پوست گاو به طور کامل و با تمام بافت قسمت بالایی آن است. در چرم کامل گاوی، لکه و زخم‌ های روی پوست از بین نمی‌ روند. اما با این وجود به دلیل مقاومت، ماندگاری و دوام بالایی که دارد، نسبت به سایر انواع چرم پرطرفدار و گران‌ تر است.

چرم اشبالت ( split calf leather)
این نوع چرم گاوی از پوست دباغی شده تولید می شود. به طوری که دارای ضخامت بین 6 تا 8 میلی متر می باشد. ضخامت زیاد این چرم کارایی آن را محدود کرده است. به همین دلیل با برش، این چرم را به لایه‌ های نازک برش تبدیل می کنند.

اشبالت همان لایه زیرین و پرزدار چرم می باشد که بعد از صیقل و آماده‌ سازی، سطح آن را مانند مخمل زیبا می‌ کنند. با این حساب می‌ توانیم بگوییم اشبالت منعطف است و به لحاظ قیمتی نیز کاملا مقرون به صرفه می باشد. چرم اشبالت شبیهه به چرم جیر است.

چرم نبوک (Nubuck Leather)
نبوک از لایه بیرون و اصلاح شده چرم ساخته می شود. تولید کننده‌ ها سطح روی چرم نبوک را برس می کشند و صیقل داده می شود. این عامل باعث این است که سطح رویی این چرم، مخملی، صاف و جذاب باشد.

پس اگر به آرامی دست خود را بر روی چرم نبوک کشیده، متوجه تغییر خواب پرزهای آن می شوید. در ایران کیف و کفش‌های ساخته شده از چرم نبوک بسیار طرفدار دارند. این چرم نسبت به چرم اشبالت، مخملی، ظریف تر است و کیفیت‌ بیشتری دارد و یک محصول لاکچری می باشد.

چرم جیر
چرم جیر یکی از مشتقات و انواع چرم گاوی است که سطح آن دارای ساختار مخملی، نرم و لطیف می باشد. این نوع چرم از قسمت زیرین پوست که به گوشت حیوان چسبیده، به دست می آید.

چرم جیر نسبت به چرم نبوک بسیار منعطف‌تر و نرم‌ تر می باشد، اما دارای ماندگاری و دوام کمتری است. در گذشته چرم جیر بیشتر برای ساخت دستکش مورد استفاده قرار می گرفت. اما اکنون از آن در تولید انواع کیف، کفش، کاپشن، کمربند و سایر اکسسوری های چرم استفاده می شود. چرم جیر نسبت به سایر انواع چرم گاوی به راحتی لک می شود و قیمت پایین تری دارد.

چرم فلوتر
چرم فلوتر نیز یکی از انواع چرم گاوی است که برای نرم و لطیف شدن آن، چرم به مدت 24 ساعت در یک محلول شیمیایی قرار می گیرد. محصول ساخته شده از چرم فلوتر انعطاف‌ پذیر است و ناهمواری‌ های کوچکی بر روی آن به چشم می خورد.

این چرم در برابر ساییدگی و خراش بسیار مقاوم می باشد و برای ساخت انواع کیف، کفش زنانه و مردانه، رومبلی و … مورد استفاده قرار می گیرد.

چرم الگانت (Elegant Leather)
این چرم جزو مرغوب‌ ترین انواع چرم گاوی می باشد. در واقع چرم الگانت را از اولین لایه پوست چرم به دست می آورند. به همین علت چرم الگانت را بسیار لوکس و لاکچری می‌ شمارند. برای ساخت این چرم گاوی، قسمت صاف یکدست و بدون لکه چرم را جدا می کنند و بعد از عملیات دباغی توسط دستگاه رنگ را روی آن پاش می دهند.

چرم الگانت انعطاف‌ پذیر است و براقیت آن زیبایی خاصی را به این نوع چرم بخشیده است. از این چرم مانند انواع چرم گاوی دیگر برای تهیه انواع رومبلی، کاپشن، کیف، کفش و … استفاده می‌ شود.

چرم ورنی
چرم لاکی نام دیگر چرم ورنی می باشد. در چرم ورنی با استفاده از لاک قسمت رویی چرم را می پوشانند که موجب براقیت و افزایش مقاومت چرم شده و ظاهر متفاوت و در عین حال شکیل چرم ورنی، باعث جذب طرفداران این نوع چرم طبیعی شده است.

اگر چه  این چرم برای تولید کیف، کمربند، کت و … مورد استفاده قرار می گیرد، اما بیشترین کاربرد آن در صنعت کفش می باشد.

چرم میلینگ (Milling Leather)
چرم بسیار لطیف و منعطفی می باشد که از پوست دباغی شده گاو و گوسفند به دست می آید. یک قسمت از این چرم صاف و قسمت دیگر آن پرز دارد. چرم میلینگ برای ساخت محصولاتی که باید با دوام و مقاومت بالا داشته باشند، مورد استفاده قرار می گیرد. بیشترین کاربرد این چرم برای ساخت انواع کیف و کفش زنانه و مردانه می باشد.

 

انواع چرم طبیعی بر اساس کیفیت آن

زمانی که عملیات دباغی و مراحل تولید چرم طبیعی تمام شود، چرم‌ های ضخیم‌ تر لایه لایه شده و برش خواهند خورد. از این رو یکی از اصلی‌ ترین دسته‌ بندی‌ های چرم بر اساس لایه چرم و کیفیت این لایه‌ها می باشد.

چرم فول گرین (FULL GRAIN)

بهترین چرم طبیعی فول گرین می باشد که به آن چرم خاص هم می گویند و دارای کیفیت بالایی می باشد. این چرم با از بین بردن مو و مواد اضافه دیگر از خارجی‌ ترین لایه پوست حیوان به دست می آید. اصولا تکه چرم‌ های فول گرین هیچ‌ ردی از آسیب و خرابی نخواهند داشت، به همین جهت این نوع چرم برای تو دوزی مناسب است.

چرم فول گرین با گذر زمان ظاهر زیباتری پیدا می کند. فول گرین در بین چرم های طبیعی گران قیمت‌ ترین می باشد. این چرم گزینه مناسبی برای ساخت ست های چرم مردانه لاکچری و زنانه است.

الیاف فول گرین را به قوی‌ ترین و بادوام‌ ترین شکل ممکن می سازند که باعث عدم ترک‌ خوردگی، لایه برداری، مقاومت در برابر رطوبت، پارگی یا سوراخ شدن آن است، هر قطعه از زیبایی ظاهری چرم دانه دار کامل، گویای داستان زندگی حیوانات و روش های دباغی پوست آن ها می باشد که همه علائم و بی‌ نظمی‌ ها را حفظ کرده.

زخم‌ هایی را که حیوانات در برابر حصار سیم خاردار ها یا کاکتوس ها یا نیش حشرات تحمل کرده اند، حتی علامت‌ های تجاری به خوبی بر روی این چرم قابل مشاهده است، هر کسی که صاحب چرم دانه‌ دار کامل است، می‌ داند که با گذر زمان، این چرم زیبایی بیشتری را به خود می گیرد و با گذشت سال‌ ها غنای معنوی آن بیشتر خواهد شد.

فول گرین دارای بوی کاملاً متمایزی است، رنگ پذیر نمی باشد و دقیقاً رنگ پوست حیوان را دارد، به طور خلاصه، بهترین نوع چرم همین نوع دانه‌ دار کامل می باشد؛ ولی قیمت بسیار بالایی دارد، در واقع چرم دانه دار کامل به چرمی می گویند که برای از بین بردن نقص های ظاهری (علامت هایی که به صورت طبیعی بر روی آن می باشد) تحت فرآیند های مختلفی چون سنباده کشی یا براق کردن و … قرار نگرفته است.

دانه های باقی مانده بر روی آن، باعث استحکام و دوام بیشترش می باشد. همچنین این دانه ها، قابلیت تنفس پذیری نیز دارند که باعث شده تا در زمان تماس طولانی تر، رطوبت کمتری به وجود آورد. فول گرین به جای این که رنگ و روی خود را از دست بدهد، در طول عمر خود دچار زنگار خواهد شد.

مبلمان چرمی و کفش های چرمی با کیفیت را اغلب از چرم دانه دار کامل تولید می کنند. چرم های دانه دار کامل اغلب به صورت چرم آنیلین و نیمه آنیلین تکمیل شده اند.

چرم تاپ گرین (TOP GRAIN)

یکی دیگر از بهترین چرم های طبیعی، چرم تاپ گرین می باشد و الگانت نیز نوعی چرم تاپ گرین است. هنگامی که پوست حیوان اشکالات سطحی داشته باشد طوری که مقدور نباشیم آن را به چرم فول گرین تبدیل کنیم، می‌ توانیم با کمی سنباده‌ زنی و پرداخت کاری از آن یک چرم تاپ گرین به دست بیاوریم.

چرم تاپ گرین همان چرم فول گرین می باشد که فقط روی آن کمی کار می شود تا دارای کیفیت بهتری شود. چرم تاپ گرین را از پوست گاو و گاومیش تهیه می کنند.

چرم باند شده (BANDED)

چرم باند شده به چرمی گفته می شود که از به هم چسباندن تکه‌ های باقی مانده از چرم‌های دیگر به دست می آید. به این چرم، چرم احیا شده نیز می گویند.

در ساخت این چرم تکه‌ های باقی مانده از ضایعات چرم‌های دیگر که چندان مورد استفاده نمی باشد را ابتدا به شکل خمیر در می‌آورند سپس طی فرآیند خاصی به هم چسبانده و یک تکه چرم ساخته می شود.

چرم باند شده درست است که چرم است اما مرغوبیت چرم اصل و یک تکه را ندارد و به مرور زمان دچار فرسایش خواهد شد. به همین جهت برای تولید لباس یا اکسسوری مناسب نیست. از این چرم برای ساخت مبلمان یا روکش اتومبیل‌ های لوکس استفاده می شود.

چرم اصل یا جنیون (GENIUNE)

چرم اصل یا جنیون کیفیتش کمی پایین‌ تر از چرم فول گرین است. لازم به ذکر است تشخیص فرق‌ های بین چرم فول گرین با چرم اصل یا جنیون برای یک فرد عادی مقدور نمی باشد.

ممکن است تنها فرق این دو نوع چرم با هم این باشد که چرم اصل چند سال بعد از استفاده، جلا و جذابیت اول خود را از دست می دهد، در صورتی که چرم فول گرین با گذر زمان، زیبایی اش بیشتر خواهد شد. این نوع چرم مناسب تولید کیف اداری و لپ تاپ چرمی است.

چرم اصل از انواع چرم طبیعی می باشد. رنگ ظاهر این نوع چرم معمولاً توسط اسپری انجام می گیرد و برای یک فرد نا آگاه مانند چرم خالص به نظر می رسد، اما با گذشت زمان کیفیت خود را از دست می دهد. این چرم دارای درجه سوم از انواع چرم طبیعی است اما به دلیل ظاهر آن گاهی اوقات با چرم با کیفیت اشتباه گرفته می شود.

خریداران به زودی و با گذر زمان و کهنه شدن آن متوجه خواهند شد که این یک چرم با کیفیت بالا نیست و به لحاظ ساختاری چرم اصل  پس از جدا شدنش از قسمت سخت تر و گرانتر روی پوست، از لایه ی زیرین که نرم تر بوده است و کار با آن آسان تر می باشد به دست می آورند.

هر چند به استحکام فول گرین و تاب گرین نمی رسد ولی مناسب برای تولید انواع اجناس با قیمتی ارزان تر می باشد. به یاد داشته باشید که چرم اصل فقط یک درجه و رتبه ی خاص برای چرم می باشد، نه یک عبارت برای بیان چرم اصل و طبیعی. اگر شما در مغازه ای چرم genuine را درخواست کنید ، یک نوع خاص از چرم فقط به ذهن فروشنده خواهد آمد.

چرم اسپیلیت (SPLIT)

چرم اسپیلیت از یکی از لایه های میانی پوست به دست می آید. امکان دارد از لایه میانی یا تحتانی اپیدرم به دست آید. به همین جهت این چرم بسیار شکننده و کمی ضعیف است و اغلب دارای ترک‌های زیادی می باشد.

بنابراین این چرم در ساخت هر محصول چرمی مورد استفاده قرار نمی گیرد. جهت بالا بردن کیفیت چرم اسپیلیت کارهای بسیاری روی آن توسط دباغان صورت می گیرد که باعث افزایش دوام و کیفیت آن شده. مزیت مهم این چرم این است که قیمت پایینی دارد.

 

انواع چرم طبیعی بر اساس نوع دباغی

انواع چرم‌ها بر اساس نوع دباغی را به دسته بندی‌های زیر تقسیم بندی می‌ کنیم:

چرم گیاهی یا طبیعی، چرم دباغی شده با مغز، چرم دباغی شده با نمک کروم یا شیمیایی، چرم مصنوعی

چرم گیاهی یا طبیعی

این چرم را با مواد گیاهی دباغی می کنند. بسیار نرم، لطیف و مقاوم می باشد. چرم گیاهی در اثر خیس شدن آسیب خواهد دید و ضدآب نمی باشد و دارای کیفیت بالایی است، از نظر قیمت هم بسیار گران می باشد. این چرم برای پوست انسان هیچ عارضه‌ای ندارد.

چرم دباغی شده با نمک کروم یا شیمیایی

برای دباغی این نوع چرم نمک کروم مورد استفاده قرار می گیرد و برای تولید مبل و صندلی مناسب است.

چرم دباغی شده با مغز

برای دباغی این چرم عصاره ی مغز بعضی از حیوانات مرده مورد استفاده قرار می گیرد. این کار چرم را بسیار نرم و قابل شستشو می کند.

چرم مصنوعی

چرم مصنوعی تماماً چرم نیست و از ترکیب چرم با پلیمر های مصنوعی به دست می آید. قیمت پایینی دارد و برای تولید تمام محصولات چرمی مورد استفاده قرار می گیرد.